Fietsveiligheid voor ouderen
Ambassadeur verkeersveiligheid MRDH
Sneller op SEEF, Verkeerskalender in nieuw jasje
"CampagneCrew" van start
Fietsmodus, Onderweg ben ik Offline en RVV-boekje
Van gedrag naar beleid
Ouderen fietsen steeds meer. Maar maken ook steeds vaker ongelukken. Even snel tegen het verkeer in de rotonde over. Of met je been over de stang zwaaien bij het afstappen: dat gaat niet zo soepel meer als je over de 70 bent. “Het levert gevaarlijke situaties op” zegt Renske Bouwknegt van servicedesignbureau Ideate. “Om verkeersveiligheid onder ouderen te verbeteren moet je ze bewust maken van dit gedrag.”
“In 2014/2015 zijn we op verzoek van het ministerie van Infrastructuur en Milieu gestart met de pilot ‘Zolang ik fiets’, vertelt Renske Bouwknegt. “Samen met het publab van dr. Reint Jan Renes van de Hogeschool Utrecht en de gemeenten Dronten en Amersfoort begonnen we met een grondig onderzoek naar de oudere fietser en zijn gedrag. Wat betekent fietsen voor hem?“
“Ouderen bleken hun eigen gedrag niet altijd adequaat in te schatten. Ze fietsen al hun hele leven en zien lang niet altijd in wat risicovol gedrag is”, aldus Renkse. “Dat is ook meteen de reden waarom ze vaak niet naar trainingen gaan. Als je je niet bewust bent dat je onveilig fietst, waarom zou je dan op een cursus gaan? Veel ouderen hebben ook het gevoel dat die cursussen voor hun kleinkinderen zijn, want die hebben nog niet zo veel fietservaring als zij zelf.”
Renske: “Soms is het makkelijker het gedrag van een ander te beoordelen dan je eigen gedrag. Daarom besloten we om voor het onderzoek duo-interviews te houden. Bijvoorbeeld met stellen of vriendinnen. Dat bleek een gouden greep. Behalve over het fietsgedrag leerden we ontzettend veel over waarom ouderen blijven fietsen. Zo is voor veel ouderen fietsen meer dan van A naar B komen. Fietsen staat voor meedoen in het leven.”
Renske en haar collega’s proberen met de pilot ‘Zolang ik fiets’ veilig fietsgedrag aan ouderen te ontlokken. Renske: “Dat doe je door ze op een persoonlijke en gelijkwaardige manier te benaderen. Dus niet betuttelen en ze niet meteen met een training of een fietsspiegel benaderen. Dat werkt averechts. En terecht. Ga gewoon met ze in gesprek. En maak daarbij gebruik van hun eigen vertrouwde sociale kanalen, want dat zijn geloofwaardige afzenders.
De pilot is nu afgerond. Maar de resultaten dan nu in een lade leggen? Dat is zonde, oordeelde de projectgroep. Renske: “Dat vond het ministerie gelukkig ook. Daarom zijn we nu in enkele gemeenten bezig met het opzetten van een vervolg. Veel gemeenten zijn enthousiast!” Lees over de resultaten van het onderzoek in: https://www.ideate.nl/wp-content/uploads/2015/10/Fietsboek-definitief_spreads.pdf
Hans van Lith (verkeersveiligheidsambassadeur voor de MRDH en wethouder van Hellevoetsluis) maakt al jaren werk van de verkeersveiligheid van de basisschoolleerlingen in zijn gemeente. Zo betrekt hij leerlingen serieus bij de inrichting van de schoolomgeving door samen met hen op locatie de knelpunten te inventariseren. Hij nodigt hen vervolgens uit in het gemeentehuis om hen te laten zien welke maatregelen de gemeente zal treffen om die knelpunten op te lossen. Daarop volgt uitvoering van de maatregelen.
Dit schooljaar komt daar een belangrijke mogelijkheid voor scholen bij: met financiële steun van de MRDH biedt de gemeente aan vijf van de vijftien scholen in de gemeente de lessenserie ‘Verkeerskunsten’ aan met de bijbehorende materialentas. De leerkrachten zullen worden gecoacht bij het gebruik van deze praktijklessen.
Directe aanleiding was het feit dat ouders de verkeerssituatie aan de Nelson Mandelalaan als gevaarlijk bleven ervaren nadat de gemeente hier vanwege eerdere klachten maatregelen had getroffen.
Met de verkeerslessen wil Van Lith bewerkstellingen dat de leerlingen vaardig worden om met de lastige situaties om te gaan. “Het programma SCHOOL op SEEF gaat uit van samenwerking en gedeelde verantwoordelijkheid en dat zijn wat mij betreft de belangrijkste punten bij de aanpak van de verkeersveiligheid,” aldus van Lith.
Hans van Lith
Nu er zowel aan de infrastructuur als aan de verkeerslessen wordt gewerkt, wil de ambassadeur de scholen actief stimuleren om het verkeersveiligheidslabel SCHOOL op SEEF te gaan behalen.
De verkeersleerkrachten binnen SCHOOL op SEEF helpen basisscholen voor de duur van drie jaar met het coachen van leerkrachten en ouders op het gebied van praktisch verkeersonderwijs. Daarna pakt de school het zelf op. Maar op de Don Bosco-school uit Rhoon verliep het traject een heel stukje sneller. In twee dagen tijd leerde verkeersleerkracht Ronald Wittenberg de leerlingen en leraren van de school alles over verkeersveiligheid.
“Op dag 1 gaf ik vooral veel uitleg over het programma SCHOOL op SEEF. Over het lesmateriaal, de mogelijkheid een verkeerslabel te halen, praktische tips voor hoe je een fietsparcours kunt uitzetten. Dat soort dingen. Op dag 2 gaf ik les aan alle kinderen van de school over hoe ze bijvoorbeeld veilig naar school kunnen fietsen.
Door het traject versneld aan te bieden, geef je scholen sneller eigen verantwoordelijkheid voor verkeersonderwijs. Je neemt ze een stuk minder bij het handje. Dat is niet per se beter, maar vooral anders. Het kost bovendien veel geld drie jaar lang een verkeersleerkracht in te huren. Door de school het stokje al na twee dagen over te laten nemen, kun je besparen. Maar dat vereist wel meer zelfstandigheid van de school.”
Het 2-dagentraject is een pilot en wordt door het projectteam SCHOOL op SEEF zorgvuldig geëvalueerd. Wat ging er goed? Wat kan er beter? Daarna wordt het vervolg bepaald.
De Verkeerskalender van SCHOOL op SEEF is vernieuwd. De kalender is overzichtelijker en gebruiksvriendelijker geworden.
Iedere maand publiceert SCHOOL op SEEF een digitale verkeerskalenderplaat voor kinderen in de eerste vier groepen van de basisschool. De kalender staat vol met leuke interactieve toepassingen, filmpjes en een hoop informatie voor ouders. Met deze middelen kun je maandelijks op eigentijdse en leerzame wijze met een actueel verkeersonderwerp aan de slag in de klas. Op de tablet, digibord of gewone computer.
Memoriespel van de Verkeersplaat
Marcel Bosch van Corps Ontwerpers kreeg de
opdracht de kalender een update te geven. “Qua
uiterlijk is de kalender niet echt veranderd.
Uit navraag bij leerkrachten bleek namelijk dat
het huidige ontwerp hartstikke goed werkt. De
vernieuwing zit ‘m vooral in hoe de kalender
functioneert. We hebben de interactieve
elementen gebruikersvriendelijker en intuïtiever
gemaakt, bijvoorbeeld.”
Vertelplaat van de Verkeersplaat
Naast deze vernieuwingen komen er binnenkort enkele gedrukte themabrieven bij de kalender. Daarin staan meer achtergronden over de kalender en de verschillende verkeersthema's.
Een andere belangrijke verandering is de manier waarop je de kalender nu kunt gebruiken. Marcel: “Als je voorheen op zoek was naar een bepaalde plaat of specifiek spel dan moest je precies weten in welke maand ‘ie was gepubliceerd. Binnenkort kun je ook zoeken op Thema – bijvoorbeeld fietsvaardigheid – of alle spellen in één keer doorzoeken. Dat is heel handig voor de leerkracht!”
Met een virtuele oproep vanaf het Zuid-Hollandplein en evenementen op scholen in hun regio’s hebben gedeputeerde Floor Vermeulen en verkeersveiligheidsambassadeurs Kees Boender (Alblasserwaard-Vijfheerenlanden) en Marnix Trouwborst (Goeree-Overflakkee) op maandag 5 september de aftrap gegeven voor de TotallyTraffic-wedstrijd CampagneCrew. In deze wedstrijd worden leerlingen in de eerste vier leerjaren van het Voortgezet Onderwijs opgeroepen een verkeersveiligheidscampagne te bedenken voor jongeren.
“Kom met veel goede ideeën en verras ons met jullie inzendingen”, aldus Floor Vermeulen via een clip op de Facebookpagina van de wedstrijd. De clip vormde de opening van de evenementen op De Noordhoek (Gorinchem) en RGO (Middelharnis) waar Kees Boender en Marnix Trouwborst als teamcaptains voor hun regio het fysieke startsein gaven voor de wedstrijd in het eigen gebied.
Deze combinatie van kick-offs past bij de opzet van de wedstrijd waar de regio's ook een belangrijke rol spelen: leerlingen dingen eerst mee naar de regio-nominatie, om vervolgens te worden afgevaardigd naar de provinciale finale. Inzenden is mogelijk tot 19 november.
De provinciale finale vindt plaats op 1 februari 2017 in Nieuwspoort. Daar krijgen de finalisten een workshop presenteren van Sipke Jan Bousema. Vervolgens pitchen ze hun inzending. Een deskundige jury wijst de winnaar aan. De prijzen zijn een mini-tablet en een uitstapje met de klas.
Updates over de wedstrijd en alle inzendingen zullen worden geplaatst op de Facebookpagina van de wedstrijd en op het Instagram-account.
Leerlingen van praktijkschool De Noordhoek (Bron: GP-foto / www.gorkumnieuws.nl)
De tweede actieperiode (flight II) van de campagne Fietsmodus is gestart op 12 september en loopt tot 4 december.
Het gebruik van social media op de fiets is de afgelopen jaren toegenomen. Met de campagne Fietsmodus wil de overheid jongeren bewust maken van de gevaren die dat met zich meebrengt. In de periode april – juli richtte de campagne zich op basisschoolleerlingen. Nu zijn leerlingen van de middelbare school aan de beurt.
Met behulp van een app worden jongeren verleid hun smartphone niet te gebruiken tijdens het fietsen. Schakel de app in en je bent nog steeds bereikbaar, maar de app meet hoe lang je geen andere applicaties opent. Lukt het de deelnemers om tijdens het fietsen van hun smartphone af te blijven? Dan maken ze kans op mooie prijzen. Ook kunnen ze punten sparen voor hun middelbare school.
Wilt u dat jongeren ook in úw regio veilig fietsen in het verkeer? Werk dan mee aan de campagne Fietsmodus. Meer informatie vindt u op www.fietsmodus.nl en www.verkeersveiligheidscampagnes.nl.
Posters voor Fietsmodus zijn te bestellen op het bestelformulier.
Fietsmodus app
Social media en verkeer gaan niet samen. Van 12 september tot half december 2016 loopt daarom de campagne Aandacht op de weg. De campagne is erop gericht gevaarlijk weggedrag als gevolg van gebruik van social media te voorkomen.
In de afgelopen jaren is het gebruik van social media achter het stuur van de auto en op de fiets toegenomen. Een zeer verkeersonveilige ontwikkeling!
Het motto van de campagne blijft “Hou je aandacht op de weg!”
Zuid-Hollandse gemeenten kunnen de posters bij de campagne bestellen bij ROV-ZH via het bestelformulier.
Kijk voor meer informatie over de campagne op https://www.daarkunjemeethuiskomen.nl/aandacht/.
Poster “Onderweg ben ik offline”
Er is weer een nieuwe versie van het RVV-boekje (Reglement Verkeersregels en verkeerstekens) beschikbaar. Het boekje is bedoeld voor de ‘gewone’ verkeersdeelnemer die op de hoogte wil blijven van alle verkeersregels. Ook kan het RVV-boekje gebruikt worden op scholen. Het boekje wordt sinds 1990/1991 uitgegeven door ROV Zuid-Holland.
Wilt u de nieuwe versie van het RVV-boekje gratis (binnen Zuid-Holland) aanvragen? Stuur dan een e-mail naar rovinfo@pzh.nl.
RVV boekje
Hoe gedraag jij je in het verkeer? En wat vind je van de verschillende verkeersveiligheidsmaatregelen? Deze vragen beantwoordden een aantal verkeersdeelnemers in het kader van de zesde editie van het Periodiek Regionaal Onderzoek Verkeersveiligheid Zuid-Holland (PROV Z-H). Hun antwoorden leverden interessante en bruikbare onderzoeksresultaten op, vertelt Margeet Müller, beleidsmedewerker bij ROV-ZH.
“Het PROV Z-H is een enquêteonderzoek dat eens per twee jaar wordt uitgevoerd. Het doel is het monitoren van de ontwikkelingen van verkeersgedrag, motieven voor dat gedrag en kennis en meningen over verkeersveiligheidsmaatregelen. Het onderzoek wordt gehouden onder verkeersdeelnemers van vijftien jaar en ouder. Er komen enkele thema’s aan bod: alcohol, snelheid, medicijn- en drugsgebruik, het gebruik van autogordels, fietsverlichting en social media in het verkeer. Deelnemers wordt bijvoorbeeld gevraagd of zij zich houden aan aan de verkeersregels. Of dat zij overtreding daarvan gevaarlijk vinden en hoe groot zij dan de pakkans inschatten.”
“In het onderzoek worden de verkeersdeelnemers van verschillende regio’s in de provincie geënquêteerd. De resultaten worden uitgesplitst per regio en voor Zuid-Holland totaal.
Alle deelnemers worden anoniem geïnterviewd. Zo zorgen we ervoor dat mensen geen sociaal wenselijke antwoorden geven en de uitkomsten vertekend zijn.”
“Een opmerkelijk resultaat is dat de pakkans voor het rijden onder invloed van alcohol door de verkeersdeelnemers zeer laag wordt ingeschat. Vergeleken met de resultaten van 2013 is er een sterke daling te zien. Maar wanneer we kijken naar de resultaten met betrekking tot het belang dat mensen hechten aan verkeerscontroles, zien we dat de controle op alcohol zeer hoog scoort. En dat 98 procent van de ondervraagden vindt dat alcoholcontroles de verkeerveiligheid ten goede komen.”
“Met de verkregen resultaten kunnen ROV-ZH en de Regionale Projectgroepen Verkeersveiligheid (RPV's) ontwikkelingen van het verkeersgedrag, positief of negatief, signaleren en het bestaande verkeersveiligheidsbeleid waar nodig wijzigen. Of nieuw beleid ontwikkelen. Op basis van dat nieuwe of aangepaste beleid kan de inzet van de verschillende gedragsbeïnvloedingsmaatregelen – educatie, communicatie, landelijke en regionale campagnes, en voorlichting – voorgezet of uitgebreid worden.
Zo waren de resultaten van de de vorige PROV, uit 2013, een aanleiding om een campagne over verantwoord medicijngebruik in het verkeer te starten. Goeree- Overflakkee heeft hierin het voortouw genomen. Wellicht dat ook deze PROV tot nieuwe initiatieven leidt.”
Margreet Müller
Lees het volledige rapport PROV 2015-rapport. Hierin staan per onderzocht thema – rijsnelheden, alcohol, drugs en medicijnen, gordelgebruik, fiets en e-bike en verkeersveiligheidsmaatregelen – alle onderzoeksresultaten op een rijtje.
Met ingang van 1 januari 2017 gelden er nieuwe regels voor speed-pedelecs.
Vooruitlopend op Europese regelgeving wordt de speed-pedelec vanaf dat moment tot de categorie bromfietsen gerekend als de maximum voertuigsnelheid 45 kilometer per uur is.
Dit betekent:
Zonder kentekenplaat mag je met de speed-pedelec niet op de openbare weg rijden. Je kunt bij de RDW gratis een typegoedkeuring aanvragen en daarmee ook het kenteken.
Lees meer over de nieuwe regels, eisen aan de helm en dergelijke op de website van de Rijksoverheid.
| SEPTEMBER |
|
||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| OKTOBER |
|
||||||||||
| NOVEMBER |
|
||||||||||
| DECEMBER |
|
ROV Magazine is een product van ROV-ZH, Regionaal Ondersteuningsbureau Verkeersveiligheid Zuid-Holland
Ada Aalbrecht
Cover, Pagina 10: TonyV3112 / Shutterstock.com;
Pagina 6: GP-foto /
www.gorkumsnieuws.nl;
Pagina 3, 7, 8 en 9:
Shutterstock.com
ROV-ZH
ROV Magazine
t.a.v. Ada Aalbrecht
ROV-ZH,
Postbus 90602,
2509 LP Den Haag
tel.
070-441 62
36
ac.aalbrecht@pzh.nl
www.rovzh.nl
Tappan Communicatie, Den Haag.
